(Business.Cosmolife.vn) Giai đoạn giãn cách xã hội năm 2021 vô hình chung đã tạo ra tiền đề phát triển thị trường không gian làm việc chung tại Việt Nam, theo một báo cáo mới được Acclime và Knight Frank Việt Nam công bố tháng này.

Với tổng diện tích sàn khoảng 135.500 m² trên toàn quốc, hai phần ba trong số đó tập trung tại Thành phố Hồ Chí Minh, phân khúc thị trường này đang có tỉ lệ lấp đầy hơn 80% tại các toà nhà văn phòng Hạng A và B.

Theo ông Matthew Lourey, Giám đốc Điều hành Acclime Việt Nam, nhờ vào sự biến chuyển mạnh mẽ trong cách làm việc tại Việt Nam mà phân khúc này hiện đang dẫn đầu “một trong những cuộc cách mạng thay đổi lề thói làm việc công sở lớn nhất của thời đại này. Cách chúng ta lao động, học tập, giao tiếp, và nhất là nơi chúng ta làm việc, đã được thay đổi vĩnh viễn.”

Ảnh hưởng của đại dịch đối với cách con người nhìn nhận nơi làm việc và không gian làm việc được coi như một liều vaccine tăng cường cho phân khúc vốn đã và đang trên đà phát triển này. Theo báo cáo, vào năm 2019 cứ mỗi bảy tuần lại có một không gian làm việc chung được khai trương tại Việt Nam. Mặc dù tốc độ gia nhập thị trường có phần chậm lại so với thời hoàng kim trước đại dịch, tỉ lệ lấp đầy kỷ lục của phân khúc thị trường này cho thấy có sự thay đổi lớn trong văn hoá doanh nghiệp.

Trải nghiệm làm việc tại nhà vốn chiếm phần lớn thời gian năm 2021 tại Việt Nam và hầu như suốt hai năm qua trên toàn thế giới đã tạo ra sự thay đổi trong cách thức các doanh nghiệp nhìn nhận phân khúc thị trường bất động sản thương mại.

Ông Greg Ohan, Tổng Giám đốc kiêm Đồng sáng lập The Sentry, doanh nghiệp điều hành 6.300 m² không gian làm việc chung tại trung tâm TpHCM và chuẩn bị khai trương thêm ba địa điểm nữa trong thành phố nhận định: “Chúng ta đang chứng kiến một sự chuyển hướng vĩ đại, cho thấy nhu cầu của các doanh nghiệp và tổ chức trên toàn cầu đối với không gian làm việc linh hoạt, có giá thuê phải chăng. Các công ty nay đang tìm kiếm mặt bằng thuê có thể điều chỉnh quy mô phù hợp với nhu cầu, hạn chế việc thuê dài hạn kèm theo đó là chi phí đáng kể nhằm cải tạo và hoàn thiện nội thất. Khách hàng cũng tìm kiếm những không gian mà họ có thể tận dụng hiệu quả, thay vì phải trả tiền thuê cho các phòng họp, phòng chức năng và không gian đào tạo vốn hiếm khi được sử dụng. Khách hàng muốn thuê không gian làm việc chỉ khi họ thực sự cần, chứ không phải trả tiền thuê từ tháng này sang tháng khác.”

"Thời hạn hợp đồng thuê văn phòng truyền thống luôn là vấn đề nan giải đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp trong những năm đầu xây dựng sự nghiệp. Văn phòng linh hoạt đem đến giải pháp kịp thời, giúp khách thuê chuyển vào ngay lập tức, sắp xếp không gian theo số người lao động, cân đối ngân sách với tiền thuê đã bao gồm mọi chi phí, và thời hạn hợp đồng thuê ngắn hơn nhiều so với văn phòng truyền thống cũng giúp họ thêm linh hoạt trong hoạt động kinh doanh. Đặc biệt, đối với các công ty khởi nghiệp chưa nắm chắc số lượng nhân viên thực tế trong một vài năm đầu, sự linh hoạt này là nhân tố thiết yếu cho phép họ mở rộng hoặc thu hẹp quy mô nếu cần,”  ông Alex Crane, Giám đốc Điều hành Knight Frank Việt Nam cho biết.

Đứng trước thực trạng bình thường mới, nhiều doanh nghiệp đã phải cải tổ triệt để cách thức làm việc. Mô hình làm việc hybrid được triển khai, đem lại khả năng linh hoạt tuyệt đối cho người lao động về giờ giấc làm việc, bố trí sắp đặt văn phòng, và tương tác trong văn hoá doanh nghiệp. Một khảo sát của McKinsey cho thấy những doanh nghiệp hay tổ chức có chính sách và cách tiếp cận cụ thể hơn đối với không gian làm việc trong tương lai đã ghi nhận phúc lợi và năng suất của người lao động được cải thiện rõ rệt.

Dù vậy, báo cáo cũng nêu ra một vài hạn chế của không gian làm việc chung. Thiếu vắng bản sắc thương hiệu của khách thuê, cơ sở vật chất dùng chung bị chiếm dụng trong giờ cao điểm, nguy cơ xao lãng, mất tập trung trong không gian mở, cũng như một số lo ngại về sự riêng tư của từng doanh nghiệp đều được đề cập trong báo cáo.

Báo cáo nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp đa quốc gia, doanh nhân và công ty khởi nghiệp là những đối tượng chính chú ý đến không gian làm việc chung. Đồng thời, với kinh nghiệm của mình, ông Ohan cũng nhận định rằng các công ty lớn trong khu vực, có chi nhánh tại Việt Nam với quy mô 50 nhân viên trở xuống, nhất là trong lĩnh vực công nghệ, cũng là khách hàng tiềm năng của The Sentry.

Theo ông Alex Crane: “Không gian làm việc linh hoạt không chỉ là công cụ thiết yếu đối với khách thuê doanh nghiệp đang tìm kiếm mô hình công sở hybrid, mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng các công ty khởi nghiệp ở Việt Nam. Riêng trong năm tháng đầu năm 2022, Việt Nam đã ghi nhận 62.961 doanh nghiệp mới thành lập, tổng vốn đầu tư 471,2 nghìn tỉ đồng. Nhiều doanh nghiệp sẽ thuê không gian làm việc chung, nơi sẽ giúp họ chắp cánh ước mơ tạo dựng sự nghiệp. Chúng tôi dự đoán rằng tinh thần khởi nghiệp của người Việt sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu về không gian làm việc linh hoạt, và ngoài ra thì các công ty, tập đoàn đa quốc gia không ngừng đầu tư và mở rộng kinh doanh tại thị trường Việt Nam cũng góp phần gia tăng nhu cầu này.”

Ông Crane cũng lưu ý rằng tỉ lệ lấp đầy cao kỷ lục của văn phòng cho thuê tại TpHCM cũng là một nhân tố thúc đẩy sự phát triển không gian làm việc chung. Báo cáo Quý II/2022 do Knight Frank công bố gần đây ghi nhận tỉ lệ còn trống của văn phòng Hạng A và Hạng B ở dưới mức 10% trên toàn thành phố. Tuy nhiên, ngoài những con số đo lường thuần tuý, tinh thần cộng đồng lan toả trong môi trường làm việc chung cũng được nêu bật trong khắp báo cáo như một yếu tố góp phần phát triển phân khúc này, và cũng là một trong những lý do chính khiến không gian làm việc chung đạt 80% công suất trên toàn quốc.

“Văn phòng linh hoạt không chỉ là nơi làm việc, mà còn là một trung tâm chú trọng đến tính cộng đồng, nơi khách thuê có thể tương tác với nhau một cách tự nhiên, tạo lập những thói quen xã hội và công việc mới, khám phá những cách thức mới mẻ để giao tiếp với nhau,” ông Lourey cho biết.