(Doanh Nhân Thành Thị – Business.Cosmolife.vn) Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học “Góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi)”. Hội thảo là diễn đàn để các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, luật sư, các cơ quan quản lý trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, các doanh nghiệp, cơ quan xét xử và những người làm thực tiễn ở khu vực phía nam có thể trao đổi, chia sẻ và đưa ra các góp ý, đề xuất nhằm hoàn thiện nội dung Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) gửi đề xuất đến Chính phủ.

Trường Đại học Luật TP.HCM vừa tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi)” sáng 16/11/2023 nhằm tạo diễn đàn để các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các cơ quan quản lý trong lĩnh vực BHXH, các doanh nghiệp, cơ quan xét xử và những người làm thực tiễn ở khu vực phía Nam có thể trao đổi,chia sẻ và đưa ra các góp ý, đề xuất nhằm hoàn thiện nội dung Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi).

Hội thảo có sự tham dự trực tiếp của các đại biểu: Ông Trần Hải Nam - Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, thành viên Ban soạn thảo; Bà Đinh Thị Thu Hiền – Phó Trưởng Ban thực hiện chính sách BHXH – BHXH Việt Nam; Ông Trần Dũng Hà - Phó Giám đốc BHXH Thành phố Hồ Chí Minh; Ông Trần Văn Triều - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật, Liên đoàn lao động TP.HCM; Ông Trần Ngọc Vân - Phó Chủ tịch Công đoàn các Khu công nghiệp Bình Dương; Giám đốc BHXH các Quận 3, 4, 6, 10, 12, huyện Hóc môn và TP. Thủ Đức của TP.HCM; Chánh án và thẩm phán các Tòa án quận, huyện và Tòa chuyên trách thuộc TAND TP.HCM; Đại diện đến từ Hội Luật Gia Quận 12, Chi cục Thuế Q3; Đại diện đến từ các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai. Về phía Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh, Hội thảo có sự tham gia của: PGS. TS. Vũ Văn Nhiêm, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường; Lãnh đạo Khoa Luật Dân sự, Lãnh đạo một số phòng chức năng thuộc Trường; Giảng viên Khoa Luật Dân sự, Giảng viên các Khoa thuộc trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh; Nghiên cứu sinh, học viên cao học, sinh viên và người có quan tâm.

Qua hơn 07 năm thi hành, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành về cơ bản đã đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo người lao động. Tuy nhiên, quá trình thực hiện Luật BHXH năm 2014 cũng bộc lộ những bất cập như: diện bao phủ đối tượng tham gia và thụ hưởng BHXH trên thực tế còn thấp; mức hỗ trợ của một số chế độ, chính sách còn chưa hấp dẫn; quy định về thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu còn chưa phù hợp với thực tiễn; một số quy định không còn phù hợp với tình hình hiện tại… Do vậy việc rà soát, sửa đổi các quy định của Luật BHXH năm 2014 là điều hết sức cần thiết. Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã được xây dựng trên cơ sở tiếp thu tinh thần của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, nhằm hướng đến mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội của người dân theo hướng đa dạng, linh hoạt, đa tầng hiện đại, hội nhập quốc tế, tiến tới bao phủ BHXH toàn bộ lưc lượng lao động.

So với Luật BHXH năm 2014, Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) có nhiều nội dung sửa đổi đáng lưu ý như: mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội; bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện; giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu hàng tháng từ 20 năm xuống 15 năm; sửa đổi quy định về hưởng bảo hiểm xã hội một lần; cùng với nhiều nội dung sửa đổi quan trọng khác. Các nội dung sửa đổi này đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của người dân, người làm thực tiễn, người nghiên cứu… Trên cơ sở đó, Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi)”, nhằm tạo diễn đàn để các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, luật sư, các cơ quan quản lý trong lĩnh vực BHXH, các doanh nghiệp, cơ quan xét xử và những người làm thực tiễn ở khu vực phía Nam có thể trao đổi, chia sẻ và đưa ra các góp ý, đề xuất nhằm hoàn thiện nội dung Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Các ý kiến góp ý, đề xuất của các diễn giả, khách mời tham dự Hội thảo sẽ là nguồn tham khảo hữu ích, được gửi đến các cơ quan chủ trì soạn thảo, tham vấn trong quá trình hoàn thiện nội dung của Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi).

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Hải Nam - Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động Thương binh và xã hội gửi lời cảm ơn đến Trường Đại học Luật TP.HCM đã lựa chọn chủ đề mang tính thời sự đang nhận được nhiều sự quan tâm trong các kỳ họp Quốc hội. Theo tinh thần của Nghị quyết 28-NQ/TW đã được ban hành, hệ thống bảo hiểm xã hội cần phải xây dựng để có thể phát triển bền vững và hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân với hàm ý mọi người dân trong độ tuổi lao động đều được tham gia và khi đến tuổi về hưu sẽ được đảm bảo an sinh xã hội. Cũng từ đó, Việt Nam cần có những chính sách sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng được về vấn đề an sinh xã hội đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và phù hợp với các hiệp định, tổ chức mà Việt Nam đã ký kết và gia nhập làm thành viên.  

Phát biểu khai mạc tại hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Nhiêm, Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay, an sinh xã hội được xem là một trong những cấu thành quan trọng để mỗi quốc gia phát triển việc làm bền vững. Để thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về BHXH theo Nghị quyết 28-NQ/TW, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 125/NQ-CP ngày 08/10/2018 về ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW, trong đó có nhiệm vụ tiến hành nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật BHXH. Đến năm 2021, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp liên quan trực tiếp đến việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về an sinh xã hội, trong đó có chính sách BHXH. Tiếp đến, vào ngày 03/12/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 152/NQ-CP về phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 11/2021, trong đó mục 03 đã nêu rõ: “Chính phủ thống nhất về sự cần thiết, mục tiêu, quan điểm sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ ý kiến của các thành viên Chính phủ, khẩn trương hoàn thiện các nội dung…”. 

PGS.TS. Vũ Văn Nhiêm - Bí thư đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường phát biểu khai mạc Hội thảo

Bên cạnh đó, sự thay đổi mạnh mẽ về kinh tế, xã hội trong thời gian qua đã và đang tác động rất lớn đến hệ thống bảo hiểm xã hội. Làn sóng rút BHXH một lần trong những năm gần đây là một ví dụ điển hình. Sau hơn 07 thi hành Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH)  năm 2014 và các văn bản hướng dẫn có liên quan, có thể thấy đến nay một số quy định về tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đã bộc lộ nhiều bất cập, vướng mắc không còn phù hợp với thực tế. Đặc biệt, Việt Nam đã là thành viên của các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, Viêt Nam phải thực hiện các cam kết về lao động, trong đó một trong những nhiệm vụ quan trọng là Việt Nam phải tiến hành nội luật hóa các văn bản pháp luật lao động cho phù hợp với tiêu chuẩn lao động quốc tế. Vì vậy, sau khi Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực thi hành thì các luật chuyên ngành trong đó có Luật BHXH năm 2014 cũng phải được sửa đổi để đảm bảo tính tương thích, tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật lao động Việt Nam. Thêm vào đó, Việt Nam cũng đang thực hiện các bước quan trọng để phê chuẩn Công ước số 102 của Tổ chức Lao động Quốc tế về Quy phạm tối thiểu về an toàn xã hội.

Thực hiện theo tinh thần chỉ đạo nêu trên, ngày 01/3/2023, Chính phủ đã công bố và lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) để thay thế Luật BHXH năm 2014. Mục tiêu xây dựng Luật BHXH (sửa đổi) lần này đã có nhiều thay đổi trong việc xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, linh hoạt; mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia và đối tượng thụ hưởng; đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư quỹ BHXH theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả,…. Cho đến nay, Bản dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đang được hoàn thiện, chỉnh sửa nhiều lần thông qua các ý kiến góp ý của các cơ quan, ban ngành, của toàn thể nhân dân. Vào ngày 09/10/2023, Chính phủ đã có bản Dự thảo trình ra Quốc hội để thảo luận tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa 15. Tuy nhiên, tại bản Dự thảo này vẫ còn nhiều nội dung chưa được thống nhất, còn nhiều ý kiến khác nhau về các nội dung sửa đổi, bổ sung trong Dự thảo. Đó cũng chính là lý do của Hội thảo khoa học với chủ đề: “Góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi)” lần này. 

Hội thảo đã nhận được sự quan tâm rất lớn từ những nhà khoa học. Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh đã nhận được gần 20 bài tham luận với các đề tài đa dạng, phong phú xoay quanh chủ đề Hội thảo với các nội dung chính như: Đánh giá sự tương thích giữa Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) với Công ước số 102 của Tổ chức Lao động Quốc tế về An sinh xã hội; Góp ý về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, điều kiện hưởng, mức hưởng đối với các chế độ: ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất theo Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi); Góp ý nội dung của Dự thảo về Trợ cấp hưu trí xã hội; Góp ý quy định về BHXH một lần; Góp ý quy định về BHXH tự nguyện; Quản lý thu, đóng bảo hiểm xã hội; Thanh tra, kiểm tra, xử lý đối với các hành vi vi phạm nghĩa vụ tham gia BHXH. Bạn đọc có thể xem toàn văn Kỷ yếu Hội thảo khoa học Góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) tại đây.