(Doanh Nhân Thành Thị – Business.Cosmolife.vn) Trong buổi hội thảo Từ nông trại tới bàn ăn: Tương lai bền vững với nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn của châu Âu, ông Albin Deforges, đại diện tại Việt Nam của Hiệp hội Nông dân hữu cơ Đức (Naturland) giới thiệu những lợi thế của mô hình nông lập nghiệp trong canh tác hữu cơ để hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững cùng đó là những giải pháp để Việt Nam phát triển tiềm năng ngành nông nghiệp hữu cơ trong tương lai.

Trong khuôn khổ của chiến dịch dài hạn European Organic – Chọn sản phẩm hữu cơ, chọn giá trị sống bền vững, một chiến dịch hữu cơ của Ủy ban Châu Âu EU x Hiệp hội Nông dân hữu cơ Đức (Naturland) được đồng tài trợ bởi Liên minh Châu Âu, buổi gặp gỡ báo chí hội thảo Từ nông trại tới bàn ăn: Tương lai bền vững với nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn của châu Âu tiếp tục vừa tổ chức vào chiều ngày 05/4/2024 tại Quận 1, TP. HCM. Trong buổi hội thảo lần này, Naturland giới thiệu mô hình nông nghiệp hữu cơ mới là nông lâm kết hợp, đặc biệt nó có ý nghĩa trong bối cảnh biến đối khí hậu và thời tiết cực đoan đang diễn ra nghiêm trọng như hiện nay.

Thực phẩm hữu cơ ngày nay đã không còn xa lạ đối với người tiêu dùng ở các đô thị lớn tại Việt Nam tuy vậy thực phẩm hữu cơ vẫn còn rào cản ở khía cạnh giá cả; sự phong phú, da dạng và nhận thức người tiêu dùng. Đáng chú ý là biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan hay thiên tai như lũ lụt, hạn hán đang là nguyên nhân lớn tác động đến giá cả thực phẩm, trong đó có thực phẩm hữu cơ và là thách thức đối với người nông dân và ngành nông nghiệp nói chung. Ở chiều ngược lại, khi người tiêu dùng lựa chọn sử dụng thực phẩm hữu cơ cũng góp phần nào vào việc giúp chống lại biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...

Ông Albin Deforges, đại diện tại Việt Nam của Hiệp hội Nông dân hữu cơ Đức (Naturland) tại buổi gặp gỡ báo chí hội thảo Từ nông trại tới bàn ăn: Tương lai bền vững với nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn của châu Âu

Một trong những cách thức giúp tối ưu hóa chi phí cho thực phẩm hữu cơ là tối đa hóa lợi nhuận từ những mô hình nuôi trồng hữu cơ mới. Và ở hội thảo Từ nông trại tới bàn ăn: Tương lai bền vững với nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn của châu Âu ngày 05/4/2024, ông Albin Deforges, đại diện tại Việt Nam của Hiệp hội Nông dân hữu cơ Đức (Naturland) hào hứng giới thiệu đến mô hình trồng trọt hữu cơ nông lâm kết hợp đang được ưu chuộng tại Châu Âu cũng như Đức để hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững.

Nông lâm kết hợp hay nông lâm nghiệp là một hệ thống quản lý sử dụng đất, trong đó cây hàng năm, cây bụi, cây thân thảo được trồng xung quanh hoặc xen giữa các cây trồng lâu năm, cũng có thể kết hợp đồng cỏ hoặc chăn nuôi. Sự kết hợp này có thể tiến hành đồng thời hoặc kế tiếp theo không gian, thời gian để tạo ra đa dạng hơn, năng suất hơn, lợi nhuận hơn, sinh thái và bền vững các hệ thống sử dụng đất.

Ông Albin Deforges nói: “Mô hình nông lâm nghiệp tạo ra hệ sinh thái trồng trọt gồm nhiều tầng lớp, lớp cao nhất là các cây lâu năm lấy gỗ, lớp trung là các cây ăn quả quanh năm như chuối hay đu đủ, lớp tiếp theo là các cây thu hoạch mùa vụ như cà-phê, ca cao, lớp thấp nhất là các loại cây trồng rau củ quả… Lợi ích của mô hình nông lâm kết hợp là luôn đảm bảo cho người nông dân thu hoạch xen kẽ, tránh tình trạng được mùa mất giá. Cùng đó là lợi ích đảm bảo đa dạng sinh học, khôi phục độ phì nhiêu của đất, tăng tính ổn định cây trồng, đặc biệt là lợi ích môi trường, tăng hấp thụ carbon, giảm tiếng ồn, bụi và mùi ô nhiễm không khí, phục hồi và phát triển rừng,…”.

Ông Albin Deforges giới thiệu triển vọng của mô hình nông lâm nghiệp kết hợp tại Việt Nam

Ông Albin Deforges chia sẻ thêm rằng, tiêu chuẩn hữu cơ của Châu Âu đã cao, tiêu chuẩn hữu cơ của Hiệp hội Nông dân hữu cơ Đức (Naturland) còn nghiêm ngặt hơn. Chẳng hạn như nguồn nước được sử dụng trong trồng trọt, đối với Naturland người nông dân chỉ sử dụng nguồn nước mưa trong tự nhiên chứ không sử dụng nguồn nước khai thác từ mạch nước ngầm địa phương. Bên cạnh đó, ông Albin Deforges cũng nhấn mạnh tiêu chuẩn hữu cơ Naturland không chỉ chú tâm đến sản xuất nông nghiệp đơn thuần mà còn quan tâm đến yếu tố môi trường, con người và phúc lợi xã hội…

Ông Albin Deforges cho biết thêm, một trong những tiêu chuẩn để đạt chứng nhận hữu cơ hướng đến phát triển bền vững của Naturland là áp dụng mô hình nông lâm kết hợp này trong canh tác ở trang trại. Ông Albin Deforges quan sát tại các hội chợ, triển lãm ngành thực phẩm ở Châu Âu và thấy rằng các loại thực phẩm hữu cơ từ Việt Nam như hạt điều, cà-phê, ca cao… rất được đón nhận. Theo nhận định của ông Albin Deforges, Việt Nam có thế mạnh xuất phát điểm nền sản xuất nông nghiệp nên có rất nhiều tiềm năng để phát triển nông nghiệp hữu cơ trong tương lai. Đặc biệt là các loại cây lương thực như lúa gạo hữu cơ hay các loại cây gia vị nhiệt đới như quế, hồi, gừng hữu cơ…

Ông Albin Deforges đánh giá về tiềm năng của nền nông nghiệp hữu cơ Việt Nam trong tương lai

Việt Nam có những đặc điểm địa lý, khí hậu, môi trường và con người để thuận lợi cho việc phát triển ngành nông nghiệp hữu cơ nhưng cũng chỉ là điều kiện cần. Cần có điều kiện đủ nữa là những cơ chế, chính sách khuyến khích hay đặc thù đến từ Đảng và Nhà nước. Phong trào sản xuất hữu cơ khởi nguồn dựa trên nhu cầu của thị trường và xã hội. Gần đây, nhận thấy tầm quan trọng của nông nghiệp hữu cơ trong cơ cấu nông nghiệp nói chung, Chính phủ đã có nhiều chính sách thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam nhằm bắt kịp xu hướng của thế giới.

Tiêu chuẩn Quốc gia về nông nghiệp hữu cơ TCVN 11041 được ban hành vào cuối năm 2017, tiếp theo là Nghị định 109/2018 về phát triển nông nghiệp hữu cơ. Động thái thay đổi trong các Nghị định và hệ thống chứng nhận hữu cơ đã mở ra hướng phát triển mới chủ động cho doanh nghiệp và người sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Theo thống kê nghiên cứu nông nghiệp hữu cơ thế giới của Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Hữu cơ - FiBL năm 2018, diện tích đất nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam đã lên tới 237.693 ha, chiếm 2,2% diện tích đất nông nghiệp. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030, với các giải pháp chính sách nhằm mục tiêu 3% diện tích đất nông nghiệp trồng theo phương pháp hữu cơ vào năm 2030. Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cũng đã nêu rõ “khuyến khích phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn”.

Trong thời gian tới, nông nghiệp hữu cơ cần khai thác tổng hợp tất cả các yếu tố tự nhiên sẵn có của khu vực sản xuất như: độ phì sẵn có của đất; sử dụng các nguồn gen, giống cây trồng địa phương để phát huy tính thích nghi, thích hợp và ổn định của nông nghiệp bền vững; khai thác hợp lý nguồn nước, thời vụ gieo trồng và các nguồn phân hữu cơ. Ngoài ra, cần có chương trình tập huấn, đào tạo, tuyên truyền cho nông dân nắm rõ kỹ thuật canh tác cây trồng theo hướng hữu cơ, ứng dụng tạo điều kiện giúp cho nông dân tiếp thu công nghệ tiên tiến, cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp bền vững. Ông Albin Deforges cho biết Hiệp hội Nông dân hữu cơ Đức (Naturland) sẽ phối hợp với Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam để tổ chức những buổi tập huấn, đào tạo này xuyên suốt trong năm nay 2024.